Beloningssysteem voor je kind: de zin en onzin van een beloningskaart.

Beloningskaarten met stickers kopen.

Als je op internet gaat zoeken op “beloningskaart” of “beloningssysteem kind” dan zal je al snel ontdekken dat er een flinke markt is voor beloningssystemen voor kinderen, die jou als moeder gouden bergen belooft. Je kind zindelijk in drie weken, je kinderen die binnen twee weken nooit meer ruzie met elkaar maken, je kind die vanaf nu altijd netjes zijn kamer opruimt.. het wordt allemaal beloofd. Maar is het wel realistisch? En zorgt het voor een blijvend resultaat?

Ongewenst gedrag blijvend veranderen.

Als gedragswetenschapper wijs ik ouders er regelmatig op, dat je het gedrag van een ander niet kunt veranderen, vooral niet als die ander niet zelf gemotiveerd is om iets te veranderen. Iedereen die ooit in een minder fijne relatie gezeten heeft, weet dat al. Je kunt het gedrag van een ander; of het nou gaat om het gedrag van die irritante collega, die eigenwijze ex, je partner of die ene onbetrouwbare vriendin niet blijvend veranderen. Je kunt natuurlijk wel een ander helpen, ondersteunen of stimuleren om zijn of haar gedrag te veranderen, als die ander daar zelf stappen in wil zetten. De meeste mensen weten dit wel.

Maar waarom denken veel opvoeders nog steeds dat dat bij kinderen anders werkt?
Dat je gedragsproblemen blijvend weg kunt toveren met een paar stickers?

Opvoeden is (veel) meer dan straffen en belonen.

Ik zie opvoeden liever als begeleiden, ondersteunen, aanleren, samen oefenen, herhalen en soms een duwtje in de goede richting geven. Natuurlijk kan dat ook door (daarnaast) soms te straffen en belonen. Maar als je echt resultaat wil, op langere termijn, dan zijn er veel betere instrumenten die je als ouder (of als leerkracht) in kunt zetten, dan een “free printable” met stickers. Ongewenst gedrag ombuigen naar gewenst gedrag kost namelijk tijd en energie. Een belangrijke voorwaarde is dat je kind zelf gemotiveerd is om het doel te bereiken, of op z’n minst goed begrijpt wat het doel is en waarom.

Negatief gedrag ombuigen naar positief gedrag.

Begrijpt je kind waarom het tijd is om bepaald gedrag te veranderen, dan kun je dat het beste doen door zelf het goede voorbeeld te geven (voor te leven), door regelmatig de tijd te nemen om je kind dingen uit te leggen of voor te doen en vooral door heel geduldig kleine stapjes te blijven zetten en te oefenen. Dat is natuurlijk geen populair verhaal. Misschien ga je liever voor de quick fix en koop je toch liever een beloningskaart. En soms geeft dat (op korte termijn) ook resultaat.

Voorwaarden om beloningssystemen succesvol in te zetten.

In een aantal situaties kun je beloningssystemen wel (met mate) toepassen. Zorg dan in elk geval dat je rekening houdt met de volgende voorwaarden:

1. Kies een heel concreet leerpunt. Bijvoorbeeld veters strikken, handen wassen na het plassen, je jas aan de kapstok hangen of tanden poetsen. Gebruik de beloningskaart nooit bij gedragsproblemen of grote langdurige uitdagingen.

2. Check eerst of er geen reden is waarom je kind deze vaardigheid tot nu toe niet kan. Is hij er motorisch niet aan toe? Heeft hij bepaalde angsten of beperkingen? Heb je er zelf te weinig tijd in gestoken? Dan is de beloningskaart waarschijnlijk geen goede strategie.

3. Zorg dat je kind begrijpt wat het doel is en zelf ook gemotiveerd is om dit doel te behalen. Snapt je kind het niet of wil hij niet? Ruim je beloningskaart dan maar weer op.

4. Gebruik de beloning niet te vaak en niet te lang. Meerdere beloningskaarten tegelijk, langer dan een week of drie en elke week een nieuw doel, is geen goed plan. Op deze manier zorg je er namelijk voor dat je kind niet zelf (intrinsiek) gemotiveerd wordt.

Kortom; een beloningskaart of beloningssysteem is een hulpmiddel dat je kunt inzetten om je kind nieuwe vaardigheden aan te leren. Dat werkt alleen als je kind zelf begrijpt wat het doel is, waarom hij aan dat doel gaat werken en als hij zelf ook gemotiveerd is. De beloning kan dan een steuntje in de rug zijn. Zorg dat de beloning klein en passend is en dat het niet te lang gaat duren om deze beloning te verdienen.
En tot slot.. vergeet vooral niet om zelf het goede voorbeeld te blijven geven, voldoende tijd en energie te reserveren om hiermee samen aan de slag te gaan en je kind goed te begeleiden. Een beloningskaart is geen wondermiddel.

Meer weten over hoe je ongewenst gedrag van kinderen wel blijvend kunt ombuigen naar gewenst gedrag? Neem een kijkje bij de cursus Lekker leven & ontspannen opvoeden!

Zorg goed voor jezelf.

Elke keer wanneer ik een video plaats op Instagram of Facebook krijg ik complimenten en vragen over mijn gewicht. In de afgelopen 2 jaar ben ik 21 kilo afgevallen en veel volgers willen graag weten hoe ik dat aangepakt heb.

Hoewel afvallen helemaal niet mijn vakgebied is, wil ik in deze blog toch met je delen hoe ik dit aangepakt heb. Het begint namelijk allemaal met..

Voldoende tijd voor jezelf.

Ik heb ervaren dat een gebrek aan tijd een enorme valkuil is. Heb je te weinig tijd, dan sla je eerder het sporten, gezond koken en op tijd naar bed gaan over. Allemaal dingen die jou juist kunnen helpen om gewicht te verliezen. Ik wandel inmiddels een half uur tot een uur per dag, kook 6 keer per week gezond en ga bijna elke avond op tijd slapen. Saai? Misschien. Maar wel effectief.

Durf hulp te vragen aan iemand die ervoor geleerd heeft.

Net zoals ik de moeders die ik begeleid als pedagoog en/ of coach voor moeders vaak vertel, vertelde ik het twee jaar geleden ook aan mezelf: Durf hulp te vragen, je hoeft het niet alleen te doen. Ik vroeg hulp aan de diëtist van het gezondheidscentrum bij ons om de hoek. Zij heeft ervoor geleerd, ze weet waar ze over praat en ze verkoopt geen producten die mij snel succes beloven.

In plaats daarvan adviseerde ze me om in een gewoon schriftje dagelijks bij te houden wat ik eet en drink. Niet door alles te wegen, maar gewoon zoals het op mijn bord ligt. En daarom schrijf ik nu al ruim 2 jaar op wat ik eet: een boterham met sandwich spread, een kop thee en ja, ook dat hele kleine koekje bij de thee in dat leuke restaurantje. Ik schrijf alles op en dat geeft inzicht. Ik at meer en vaker dan ik dacht.

Wat ook enorm hielp is dat ze me een aantal tips gaf voor eetwissels. Doordat je opschrijft wat je eet, weet je ook wat je regelmatig gebruikt. En zij weet dan weer precies welke producten je kunt vervangen voor andere producten die er erg op lijken, maar die minder calorieën bevatten. Als je één product van 200 calorieën dat je wekelijks eet, vervangt door een een product dat er op lijkt maar wat maar 130 calorieën heeft, scheelt je dat al een halve kilo per jaar. En dat, terwijl je er verder niets voor hoeft te laten. Deze eetwissels zijn op Instagram momenteel echt een trend, dus als je daar een paar leuke positieve mensen gaat volgen, krijg je vanzelf ook van dit soort handige tips.

Geduld, geduld en uhm... geduld.

Die kilo's die waren er bij mij niet in korte tijd aangevlogen. En ik wist ook dat ze er niet in korte tijd weer af zouden vliegen. Dat komt ook omdat ik het heel belangrijk vind om, zeker met twee tieners in huis, wel normaal en gezond te blijven eten. Ik wil graag goed eetgedrag aan ze voorleven. Voor mij hoort daar ook af en toe patat (uit de airfryer) of een gebakje op een verjaardag bij. Dan gaat het dus niet zo snel, maar je geeft als moeder wel het goede voorbeeld van een normaal eetpatroon en de kans dat je het volhoudt is wel veel groter.

Dat het niet snel gaat vind ik niet erg. Mijn twintig kilo overgewicht heb ik er in ongeveer 16 jaar bij gekregen. Elk jaar ongeveer een kilo (en zo'n 2 kilo per zwangerschap). Als je er vanuit gaat dat een kilo ongeveer 7000 calorieën is, betekent dat dus dat ik gemiddeld per week 130 calorieën teveel heb gegeten of te weinig heb verbrand. Dat is nog minder dan een boterham per week! Zo kan het dus heel ongemerkt gaan.
Door per dag ongeveer 200 calorieën minder te gaan eten dan ik eerder deed, raakte ik elke maand bijna een kilo kwijt. Inmiddels ben ik 26 maanden verder en 21 kilo lichter.

Wanneer ben je klaar?

De laatste vraag die ik regelmatig krijg; wanneer ben je klaar? Voor een gezond BMI zou ik er nog graag 3 kilo af willen hebben. Maar als je lichter wordt verbrand je minder calorieën en dus gaat het afvallen wat langzamer. Daarom wandel ik nu regelmatig een extra rondje, pak wat vaker de fiets en heb ik nog meer geduld. Ik vertrouw erop dat ik eind van dit jaar mijn ideale gewicht bereikt heb. Ik ben alleen niet van plan om daarna ineens anders te gaan eten of leven, wat ik nu doe past heel goed bij mij. Het zou dus zomaar kunnen dat ik nog 2 of juist 4 kilo afval dit jaar en dat is dan ook helemaal prima.

Denk je nu; ik heb hier echt geen tijd voor?

Zorg dat je het jezelf zo makkelijk mogelijk maakt. Een goede voorbereiding is het halve werk. Laat de boodschappen voor de hele week bezorgen (dan kom je ook niet in de verleiding om meer mee te nemen en heb je altijd voldoende gezond eten in huis). Maak tijd vrij voor jezelf, om lekker te gaan wandelen en op tijd te gaan slapen. Geen idee hoe je tijd vrij kunt maken voor jezelf? Download dan vandaag nog mijn gratis magazine Time4Me, dat is alvast een hele mooie eerste stap om goed voor jezelf te gaan zorgen.

Ik hoop dat ik je heb kunnen inspireren en wens je veel succes als je zelf ook van plan bent om een paar kilo te gaan verliezen dit jaar. Mocht je nog vragen hebben, stuur me gerust een berichtje.